Kampanie społeczne OPP w mediach

Choć „reklama” w mediach to czasem finansowe wyzwanie dla organizacji pozarządowych, to w niektórych przypadkach promocja działań w mediach może być zupełnie darmowa. W takiej sytuacji są w Polsce OPP, czyli organizacje pożytku publicznego, które mają ustawowo zagwarantowaną możliwość promocji własnych działań w mediach publicznych (TVP, Polskie Radio). Działasz lub prowadzić taką organizację? Sprawdź jak w praktyce wygląda taka promocja!

Kampania OPP w mediach – dla kogo?

Na wstępie warto podkreślić, że nie każda organizacja może skorzystać z opisywanej w tym artykule możliwości. Temat ten dotyczy wyłącznie wspomnianych OPP, czyli organizacji, którym sąd na ich wniosek nadał specjalny status i uprawnienia, zgodne z art. 20 Ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Nie wchodząc w tym względzie zbyt mocno w szczegóły, taki status mogą zdobyć podmioty, których działalność  nie opiera się na dążeniu do uzyskania zysków, a wszelkie działania skupione są np. na pomocy społecznej, wsparciu rodzin czy osób niepełnosprawnych.

Kampania społeczna – przekaz, którego celem jest propagowanie społecznie użytecznych działań organizacji pożytku publicznego prowadzonych w ramach działalności nieodpłatnej w sferze zadań publicznych (…); w audycjach dotyczących kampanii społecznej zakazane jest używanie marek oraz nazw podmiotów innych niż organizacje prowadzące działalność pożytku publicznego.

Regulamin rozpowszechniania audycji prezentujących kampanie społeczne przygotowanych  i dostarczonych do Polskiego Radia S.A. przez organizacje pożytku publicznego

Jeśli Twoja organizacja ma taki status lub w najbliższym czasie chce się o niego starać, to warto wiedzieć, że – zgodnie z Ustawą o Radiofonii i Telewizji (art. 23a ust. 3 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji) – nadawcy publiczni jak np. TVP czy Polskie Radio (łącznie z programami regionalnymi), mają obowiązek emitowania audycji czy programów, które promują inicjatywy społeczne, a w tym np. kampanie OPP. Co ciekawe, choć nadawcy komercyjni nie podlegają temu obowiązkowi, to zdarza się, że również wspierają takie inicjatywy. Odbywa się to jednak w ramach tzw. społecznej polityki odpowiedzialności biznesu (CSR – ang. Corporate Social Responsibility). W takich przypadkach OPP, które chciałby zamówić kampanię np. w komercyjnej stacji radiowej, muszą złożyć odpowiedni wniosek (jego forma może się różnić) i liczyć na pozytywną decyzję danej stacji.

Planując swoje kampanie u nadawców publicznych, warto również wiedzieć, że choć wspomniani nadawcy są zobowiązani do emisji takich bloków materiałów społecznych, to czas antenowy jest ograniczony. To oznacza, że w pewnym sensie OPP muszą „rywalizować” ze sobą o dostęp do przestrzeni reklamowej w TVP czy w Polskim Radiu.

Kampania OPP w mediach – co dalej?

Organizacje występujące o bezpłatną emisję kampanii społecznej w mediach powinny przygotować kilka dokumentów, zanim ich kampania będzie emitowana. Dwoma najbardziej oczywistymi elementami, o które należy zadbać są: aktualny wypis z KRS, potwierdzający m.in. status organizacji oraz wniosek o rozpowszechnienie kampanii, ale przyda się także sprawozdanie finansowe za ostatni rok rozliczeniowy czy sprawozdanie z dotychczas zrealizowanych kampanii społecznych. Ponadto trzeba załączyć oświadczenie o prawach autorskich do wykorzystanych w kampanii materiałów audio i wideo czy metryczkę dźwięku, zawierającą tytuł wykorzystanego utworu, jego wykonawców, autora słów czy kompozytora. Aktualne formularze najlepiej pobrać bezpośrednio ze stron internetowych nadawców. Tam też najlepiej sprawdzić dodatkowe wymagania techniczne, jakie muszą spełniać przekazywane przez nas materiały audiowizualne. Co ważne, cała kampania może składać się z kilku oddzielnych spotów, a w takiej sytuacji np. oświadczenie o prawach autorskich należy przekazać nadawcy oddzielnie do każdego z materiałów. OPP powinna też wtedy zaproponować kolejność emisji przesłanych nagrań.

Przy weryfikacji wniosków o kampanię istotna jest także poprawność językowa przekazywanych materiałów, więc warto również zadbać i o ten element. Sam proces weryfikacji wniosku trwa z reguły około dwóch tygodni i jest to też najkrótszy okres, po jakim od złożenia wniosku może rozpocząć się kampania. Gdy emisja kampanii dobiegnie końca, organizacja może wnosić do nadawcy o raport z podsumowaniem przebiegu kampanii.

Najczęstsze błędy w tworzeniu kampanii OPP

W niektórych przypadkach wnioski OPP o emisję kampanii mogą zostać odrzucone. Zdarza się, że o promocję w mediach wnioskuje organizacja, która nie posiada wymaganego statusu OPP lub w jej materiałach występują nazwy marek, niebędące nazwą danej organizacji. Zakazane jest także informowanie w spotach o wydarzeniach, w których uczestnictwo jest odpłatne (np. koncert czy gala) lub celem kampanii jest wyłącznie promowanie tego wydarzenia. Oprócz tego materiały nie powinny dotyczyć tematyki politycznej czy religijnej oraz promować podmiotów medialnych, które są konkurencyjne wobec nadawców publicznych, gdzie spot się pojawia. W trakcie oceny wniosków weryfikowany jest także cel kampanii społecznej i jego znaczenie z punktu widzenia interesu publicznego oraz jego skala lub fakt istnienia w debacie publicznej, co również może być powodem odrzucenia wniosku organizacji, jeśli cel odbiegać będzie od założeń opisywanego przywileju. Poza wyjątkowymi sytuacjami, celem kampanii nie może być też sam w sobie fundraising lub autopromocja organizacji (dopuszczone jest przedstawienie problemu, którego rozwiązaniem zajmuje się organizacja). Zdarza się również, że nadawcy mogą wystąpić o przekazanie dodatkowych informacji lub dokumentów związanych z kampanią, gdy te przesłane okażą się niewystarczające, aby poprawnie zweryfikować wniosek.

Podsumowanie

Podsumowując, status OPP, choć wiąże się także z dodatkowymi obowiązkami dla organizacji, to również daje dodatkowe przywileje, z których jednym jest np. możliwość otrzymywania części podatku od osób fizycznych, ale też wspomniana tutaj promocja działań w mediach publicznych. Zastanawiając się nad skorzystaniem z nieodpłatnej promocji w mediach publicznych, warto sprawdzić przede wszystkim aktualne wytyczne techniczne co do spotów naszej kampanii oraz pobrać aktualne formularze niezbędnych dokumentów bezpośrednio ze stron nadawców publicznych.